سیر تحول نقوش انسانی در کاشی کاری حمام های تاریخی شهر اصفهان از دوره صفوی تا پایان دوره قاجار

Authors

جمیله منصوری جزآبادی

jamileh mansouri تهران- خ خاوران-ک حجت الله شمس-ک هداوند-پ 16 هاشم حسینی

hashem hoseini اصفهان-دانشگاه هنر اصفهان- دانشکده مرمت

abstract

درگذشته، حمام ها مکانی برای حضور اقشار مختلف جامعه بودند و دیوار حمام ها با کاشی های الوان و نقوش متنوع زینت یافته بود. نقوش انسانی ترسیم شده روی این کاشی ها، یکی از شاخص ترین عناصر منعکس کننده شرایط اجتماعی، فرهنگی و هنری جامعه هستند. این نقوش با مضامین متنوع و شیوه های طراحی متفاوت همواره موردتوجه قرار داشته اند. در این مقاله، با هدف بررسی نقوش انسانی ترسیم شده بر کاشی کاری حمام های تاریخی شهر اصفهان و ویژگی های آنها از آغاز دوره صفوی تا پایان دوره قاجار، به معرفی و مطالعه آنها پرداخته و کوشش شده با بیان مشترکات و تفاوت های نقوش انسانی روی کاشی های حمام های اصفهان و بررسی ارتباط این نقوش با نگارگری این دوره، شاخصه های نقوش انسانی در کاشی کاری حمام های تاریخی شهر اصفهان ارائه شود. در راستای این هدف، پاسخ به این پرسش ها مدنظر قرارگرفته است: نقوش انسانی به کاررفته در کاشی کاری حمام های اصفهان چه مضامین و ویژگی هایی دارند؟ این نقوش در بازه زمانی موردبررسی، چه تغییراتی نموده و تحت تأثیر چه عواملی قرار داشته است؟ علاوه بر شناسایی ویژگی های نقوش انسانی مانند استفاده فراوان از مضامین درباری و استفاده نکردن از برخی مضامین مانند مضامین اساطیری و پهلوانی، نتایج نشان دهنده تأثیر مستقیم نگارگری مکتب اصفهان و نقاشی قاجاری، بر نقوش انسانی در کاشی کاری حمام های اصفهان است. استفاده از نقوش انسانی به عنوان موضوع اصلی تابلوها، شیوه رنگ آمیزی کاشی ها، کیفیت خطوط و طراحی نقوش در ترسیم عضلات و لباس ها، تأثیر از جریان غرب گرایی، نحوه ترسیم پیکره ها و چهره ها همگی نشان دهنده همراهی هنرمندان نگارگر و نقاشان روی کاشی و تأثیرپذیری نقوش انسانی کاشی حمام ها از نگارگری است. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و شیوه میدانی- کتابخانه ای انجام گرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سیر تحول نقوش انسانی در کاشی‌کاری حمام‌های تاریخی شهر اصفهان از دوره صفوی تا پایان دوره قاجار

The bathrooms were assumed as locations for presence of various classes of society in the past time and walls of baths were decorated with motley tiles and various designs. The human designs drawn on these tiles are deemed as one of the most conspicuous elements that reflect social, cultural, and artistic conditions in community These motifs with various themes and ways of different design had ...

full text

سیر تحول محیط زاینده رود و تعامل آن با شهر تاریخی اصفهان(تا پایان عصر صفوی)

: اصفهان شهزی است تاریخی که در سیر زمان چندین مرحله رشد و تحول شهری در آن تجریه شده است. این مراحل شامل شکل گیری ابتدایی این شهر تا دوران آل بویه سلجوقیان و تحولات دوره صفویه در ابتدای قرن یازدهم هجری می شود. در این نوشتار با توجه به حضور عامل طبیعی مهم و تأثیر گذاری چون زاینده رود بخشی از شهر تاریخی اصفهان در پیوند با شهر به بررسی سیر تحول محیط طبیعی – تاریخی آن رودخانه پرداخته می شود.د این بر...

full text

بررسی و مطالعۀ مضامین نقوش کاشیکاری در حما م های تاریخی شهر اصفهان از آغاز دورۀ صفویه تا اواخر عصر قاجار

به سبب تمرکز حمام های تاریخی شاخص عصر صفوی و قاجار در شهر اصفهان و تزیینات معماری منحصربه فرد در آنها، این شهر بهترین کانون پژوهش دربارۀ تزیینات وابسته به معماری در حمام های تاریخی است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقوش به کاررفته در کاشیکاری حمام های اصفهان، در محدودۀ زمانی اوایل عصر صفوی تا پایان عصر قاجار، طبق هبندی مضامین و بیان برخی شاخصه های آنها در مقایسه با سایر حما مهای ایران است. نتایج نشان ...

full text

بررسی و مطالعۀ مضامین نقوش کاشیکاری در حما م های تاریخی شهر اصفهان از آغاز دورۀ صفویه تا اواخر عصر قاجار

به سبب تمرکز حمام های تاریخی شاخص عصر صفوی و قاجار در شهر اصفهان و تزیینات معماری منحصربه فرد در آنها، این شهر بهترین کانون پژوهش دربارۀ تزیینات وابسته به معماری در حمام های تاریخی است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقوش به کاررفته در کاشیکاری حمام های اصفهان، در محدودۀ زمانی اوایل عصر صفوی تا پایان عصر قاجار، طبق هبندی مضامین و بیان برخی شاخصه های آنها در مقایسه با سایر حما مهای ایران است. نتایج نشان ...

full text

گرافیک نقوش پارچه های ایرانی از دوره صفوی تا پایان دوره قاجار

چکیده: در این پژوهش با بررسی و طبقه بندی و تحلیل گرافیک نقوش به کاررفته در پارچه های دوران صفوی تا پایان قاجارو همچنین تطبیق نمونه ها با سنت تصویری گذشته ایرانی ،انواع گوناگون این نقوش از میان مدارک تصویری موجود بازشناسی شده است که نشان می دهد اوج هنر بافندگی ایران را می توان در این دو دوره دید، دسته بندی کلی این نقوش گواه این است که نقوش این دوران به طور وضوح به دو گروه نقوش تجریدی و نقوش واق...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش هنر

جلد ۶، شماره ۱۲، صفحات ۱۰۳-۱۱۷

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023